MIKOŁAJ KOPERNIK - NASZ PATRON

  • patron szkoły.jpg

 

Nadanie imienia Mikołaja Kopernika naszej szkole

9 maja 1999r. przeżywaliśmy w naszej szkole bardzo ważną uroczystość. Był to dzień nadania szkole imienia wielkiego polskiego astronoma, Mikołaja Kopernika.

W programie uroczystości było: przekazanie szkole sztandaru, odsłonięcie tablicy pamiątkowej, otwarcie kącika Patrona, montaż słowno-muzyczny w wykonaniu młodzieży szkolnej. W miesiącach poprzedzających to wydarzenie w różnorodnej formie zgłębialiśmy wiedzę o życiu i działalności Mikołaja Kopernika. Odbywały się konkursy, dyskusje, sesje oraz wycieczki do miast związanych z Kopernikiem.
 

Życiorys Mikołaja Kopernika

Gdy urodził się w Toruniu w 1473 r., świat trwał jeszcze w przejętym od starożytnych przekonaniu, że Ziemia jest płaską tarczą osadzoną w centrum wszechświata, a wokół niej krążą Księżyc, Słońce i planety. Gdy umarł w 1543 r., pozostawił w swym dziele De revolutionibus orbitum coelestium (O obrotach ciał niebieskich) podstawy systemu, który nie tylko odrzucał błędy nauki ptolemejskiej, ale też stał się punktem wyjścia wszystkich znanych dziś odkryć dotyczących budowy wszechświata i rządzących nim sił.

W 1491r. podjął  studia humanistyczne, matematyczne i astronomiczne na uniwersytecie w Krakowie, które kontynuował w latach 1496-1500 w Bolonii. W roku 1503 uzyskał tytuł doktora prawa kościelnego. Od 1512 r. Kopernik mieszkał we Fromborku, skąd udał się do Olsztyna, aby być tam do 1521r. administratorem dóbr katedralnych. W 1523r. Powołano go na generalnego zarządcę diecezji.

Studiując dawne pisma odkrył, że już w III w. p.n.e. greccy filozofowie przypuszczali iż Ziemia mogła być kulista i obracać się wokół własnej osi. Ich poglądy nie znalazły uznania, zwłaszcza że były sprzeczne z nauką Arystotelesa, którego tezy przez całe średniowiecze uchodziły za bezwzględnie słuszne. Jeszcze większe znaczenie miał jednak fakt, że Biblia określała jednoznacznie położenie Ziemi w środku kosmosu, ustanawiając dogmat, którego kościół nie pozwalał podważać.

Kopernik wiedział, z jakim sprzeciwem współczesnych mogą spotkać się jego odkrycia. Mimo że nowy obraz wszechświata był już w jego zapiskach ukształtowany na początku XVI w., zwlekał z ogłoszeniem owych tez i dopiero na krótko przed śmiercią uległ naciskom przyjaciół i zgodził się wydrukować oraz rozpowszechnić swe dzieło. Śmierć była jednak szybsza i autor nie doczekał się jego wydania.

Ale dzieło pojawiło się i miało zmienić świat. Jego treścią był system heliocentryczny . To nie Ziemia jest centrum wszechświata, ale Słońce. Słońce jest centralną gwiazdą potężnego systemu, w którym Ziemia jest tylko jedną z planet. W tym systemie wszystkie zjawiska astronomiczne, które kiedyś nastręczały wiele zagadek, zostają wyjaśnione: sprawa dnia i nocy, "przyrastanie" i "ubywanie" Księżyca, zaćmienia Słońca i Księżyca oraz ruch planet.

Napisane po łacinie dzieło było zrozumiałe tylko dla matematyków i dlatego początkowo dyskutowało nad nim nieliczne grono ekspertów. Dopiero pod koniec XVI w. scholastycy, trwający niezmiennie przy systemie ptolemejskim, zdali sobie sprawę z przełomowego charakteru nowej nauki. Dyskusja przeniosła się z płaszczyzny matematycznej na płaszczyznę religijną i filozoficzną. Kościół katolicki zwlekał z osądem podczas gdy protestanci szybko zajęli stanowisko odrzucające nową doktrynę. W końcu w 1616 r. Dzieło Kopernika zostało wpisane na indeks ksiąg zakazanych dla pobożnych katolików.

W zawziętym sporze między reprezentantami systemu arystotelowsko-ptolemejskiego i zwolennikami Kopernika uczestniczyli uczeni, duchowni i osoby świeckie. Ale gdy w 1835 r. skreślono wreszcie z indeksu ksiąg zakazanych dzieło Galileusza Dialog o dwu najważniejszych układach świata: ptolemeuszowym i kopernikowym, zwycięstwo systemu heliocentrycznego było już dawno faktem dokonanym i podstawą naszej wiedzy na temat wszechświata (dzieło Kopernika skreślono z indeksu już w 1828 r.).

 

Gazetka "Z Patronem  przez rok szkolny"

Już szósty rok wydajemy w naszej szkole gazetkę p.t. "Z Patronem przez rok szkolny". W grudniu 2004 roku ukazał się jej osiemnasty numer. Piszemy w niej o wszystkich wydarzeniach, które mają związek z Patronem szkoły. Ponadto w każdym numerze utrwalamy i poszerzamy wiedzę o Mikołaju Koperniku za pomocą krzyżówek, rebusów i łamigłówek, które sami tworzymy. Nasze pisemko jest ogniwem łączącym uczniów naszej szkoły z Patronem. Nad pracą zespołu redakcyjnego czuwa Maria Skalińska.

 

Praca z Patronem

Już na początku roku szkolnego 2001/2002 pracę z Patronem włączyliśmy do programu wychowawczego szkoły. Postać Patrona stała się wzorem do określenia modelu absolwenta naszej szkoły. W pracy wychowawczej zaczęliśmy wprowadzać w życie myśli głoszone przez Mikołaja Kopernika, takie jak: "Rzeczą ludzką jest dochodzić prawdy", "Usiłując zgłębić rzeczy najwyższe uważajmy, aby nie stać się obcym temu, co nam najbliższe".

 

Zredagowała: Maria Olszewska

 

Mikołaj Kopernik - quiz